Animacja "Ptaszki w klatce" M. Maciejewskiego

"Ptaszki w klatce" Ignacy Krasicki – interpretacja bajki w korelacji z animacją Macieja Maciejewskiego

03.06.2019 r. w klasie 1 LPW omawialiśmy kolejną animację Macieja Maciejewskiego „Ptaszki w klatce” – współczesną wersję bajki Ignacego Krasickiego.

„Ptaszki w klatce” to bajka epigramatyczna (krótka, bez rozwiniętej fabuły). Regularność budowy podkreślają parzyste rymy żeńskie.

Utwór zawiera krótki dialog między dwoma czyżykami. Oba ptaki znajdują się w klatce, przy czym stary czyżyk trafił do niej niedawno, a młody mieszka w niej od zawsze. Zastosowanie bohaterów zwierzęcych ma tu nieco inny cel niż w większości bajek Krasickiego. Czyżyki nie symbolizują żadnych konkretnych ludzkich przywar. Znaczenie ma jedynie fakt, że jeden z nich jest stary, a drugi - młody oraz to, że oba żyją w niewoli.

Tematem obu tekstów kultury jest wolność (nawiązanie do czasów zaborów). Dla młodego czyżyka nie ma ona większej wartości ze względu na to, że żyje w klatce (symbol pokolenia urodzonego po I zaborze Polski), nie musi martwić się o jedzenie ani obawiać drapieżników. Młody czyżyk dziwi się staremu ptakowi, że ten jest nieszczęśliwy: „Czegóż płaczesz? Masz teraz lepsze w klatce niż w polu wygody”.

Młody ptak nie potrafi zrozumieć starszego – mają różne doświadczenia życiowe. Stary czyżyk odpowiada: „Jam był wolny, dziś w klatce i dlatego płaczę”. Nie istnieją wygody, które rekompensowałyby utratę wolności, ale wiedzą o tym tylko ci, którzy jej zakosztowali. Ptak zrodzony w niewoli nie wie, co utracił, więc za tym nie tęskni.

Wolność to wartość, którą poznaje się przez doświadczenie. Kto jej nie zna, jest niedoskonały. Nie sposób bajki odnieść do sytuacji porozbiorowej Polski (publikacja zbioru miała miejsce po pierwszym rozbiorze). W tym kontekście można bajkę odczytać następująco: kolejne pokolenie Polaków, to zrodzone już w niewoli, nie będzie zdolne do walki o niepodległość.

Film Maciejewskiego to kolejny przykład współczesnego odbioru tekstu oświeceniowego.

Jakub Z. - kl. 1 LP